Maarten Brand, Expert praktijkleren bij CENSES

September. Voor veel leerlingen in de mobiliteitsbranche het moment waarop ze hun eerste meters gaan maken op de werkvloer. Spannend, natuurlijk. Voor hen, maar net zo goed voor de bedrijven die ze ontvangen. Want laten we eerlijk zijn, een stagiair zonder goede begeleiding is als een auto zonder startmotor: je kunt blijven duwen, maar je komt nergens. In deze blog leg ik uit waarom een strakke onboarding het verschil maakt. En, voor wie meteen zijn mouwen wil opstropen, deel ik 5 tips om die onboarding soepel te laten verlopen. Ready?

De onboarding van een leerling is als die eerste draai aan de sleutel in het contactslot. Het is het moment waarop alles begint te lopen. Een leerling die zich welkom voelt, zijn plek vindt, en al snel het gevoel krijgt“Hier hoor ik’ is goud waard. Want laten we wel wezen, als je die eerste meters soepel rijdt, dan kom je pas écht op snelheid. Een strakke onboarding zorgt ervoor dat je leerling meteen in de vijfde versnelling gaat, zich betrokken voelt en zijn of haar talenten ten volle benut. Dit is niet alleen goed voor een knallende stageperiode, maar kan zomaar de basis zijn voor een lange rit samen. Als je het goed doet, heb je 20% meer kans dat die leerling duurzaam blijft hangen als vaste kracht in vergelijking met ‘gewone’ recruitment. Mooi toch? (bron)

Ok, daar gaan we. Vijf tips voor een soepele onboarding:

1. Bereid je goed voor

Net zoals je auto niet start zonder dat alles onder de motorkap op zijn plek zit, begint een vlekkeloze onboarding met een strakke voorbereiding. Geen last minute geklooi dus. Zorg dat alles klaarstaat voordat je leerling binnenstapt: van werkkleding tot gereedschap en persoonlijke beschermingsmiddelen. Maak ook een helder schema, zodat hij of zij precies weet met wie er wordt samengewerkt en wat er op de planning staat. Dat voorkomt een hoop gestuntel en geeft je leerling het gevoel: hier is alles strak geregeld en ik loop niet in de weg van een zuchtende en steunende leermeester die de zaakjes niet op orde heeft. Het is de eerste klap die een daalder waard is.

Praktisch: Stuur de leerling voordat ‘ie start een welkomstpakket met informatie over de eerste werkdag, de werkkleding en de benodigde documenten. Dit helpt hem of haar zich mentaal voor te bereiden en vermindert de zenuwen.

2. Zonder contact geen vonk

Zie de begeleider als de starter van de auto; degene die de motor op gang brengt. Een vaste begeleider geeft je leerling het gevoel dat hij of zij niet in z’n eentje aan het prutsen is, maar er iemand naast staat die de weg kent. Deze persoon moet niet alleen technisch de boel snappen, maar ook als mentor functioneren, met geduld én empathie. Zo creëer je een veilige, stabiele omgeving waar de leerling durft te leren en fouten te maken.

Zorg dat die begeleider ook echt de tijd heeft om zijn rol goed op te pakken. Een mentor met een overvolle agenda laat je leerling al snel aan de kant van de weg staan. Dus kies iemand die er zin in heeft en die de ruimte voelt om te begeleiden. Oh, en als bonus? Laat je begeleider niet enkel de lijstjes van school afvinken. Het draait om die vonk. Wijs dus niet een begeleider aan die de techniek tot in de puntjes beheerst maar sociaal een muur is. Je hebt iemand nodig die weet hoe je echt contact maakt. Want, zoals je weet, zonder contact geen vonk. En geen vonk, geen ontbranding.

Voor wie het echt goed wil aanpakken: CENSES biedt trainingen aan voor werkplekbegeleiders. Hier leren leermeesters hoe ze die begeleiding slim én effectief kunnen maken. Zo wordt je begeleider niet alleen een starter, maar de turbo onder de motorkap.

3. Stel vragen

De eerste werkdag draait om één ding: zorgen dat je leerling voelt dat ‘ie erbij hoort, alsof hij of zij al jaren onderdeel is van de crew. Je wilt dat ze zich gezien voelen, niet dat ze het gevoel hebben op de achterbank te zitten zonder stuur in handen. Veel bedrijven trappen de eerste dag af met een uitgebreide uitleg over wie ze zijn, wat ze doen en waarom ze geweldig zijn. Dat kan natuurlijk, maar waarom draai je het niet eens om?

In plaats van zelf het podium te pakken, stel je vragen aan je leerling. Laat ze vertellen over hun verwachtingen, interesses en wat ze hopen te leren. Dit heeft twee voordelen: jij hoeft minder te praten (score!) én het creëert meteen een connectie. Je geeft je leerlingen het gevoel dat ze belangrijk zijn, dat hun mening er toe doet. En dat gevoel, dat je er echt toe doet, is de brandstof die ervoor zorgt dat ze vanaf dag één vol gas gaan.

Praktisch: Hang een welkomstbord op met de naam van de leerling of creëer een ‘welkom in ons team’-moment door een auto of motor klaar te zetten die de leerling samen met de begeleider kan gaan inspecteren of repareren als eerste taak. Samen meteen aan de slag werkt super goed!  

4. Pas het tempo aan op de persoon

Net zoals je een motor niet direct in het rood jaagt, laat je een leerling ook niet meteen vol gas de werkvloer op. Begin met simpele taken en bouw het tempo geleidelijk op. Je wilt dat je leerlingen eerst wat vertrouwen opbouwt, de basis onder de knie krijgen en dan langzaam de ingewikkeldere zaken aanpakken. Dit geeft ze de ruimte om op hun eigen tempo de fijne kneepjes van het vak te leren zonder dat ze zich opgejaagd voelen of, erger nog, gaan prutsen uit onzekerheid.

Hoe snel je dat tempo opvoert, ligt helemaal aan je leerling. Sommigen gaan als een Tesla bij het stoplicht, anderen hebben wat meer opwarming nodig. Zolang je het ritme aanpast aan de leerling, zorg je ervoor dat ze groeien, zonder uit de bocht te vliegen.

Als begeleider heb je daarbij de belangrijke taak om niet zomaar een standaard riedeltje af te draaien. Want laten we eerlijk zijn: één format past niemand echt lekker. De ene leerling is vliegensvlug en wil meer uitdaging, terwijl de ander wat meer tijd nodig heeft om op te warmen. En soms wisselt dat zelfs per leerdoel. Misschien pikt je leerling het sleutelen razendsnel op, maar moet je wat langer stilstaan bij de theorie.

Het is dus belangrijk dat je als begeleider aanvoelt waar je kunt versnellen en waar je juist even gas terugneemt. Geen één-tempo-voor-iedereen, maar flexibel schakelen, afhankelijk van wat je leerling nodig heeft. Zo voorkom je dat de snelle leerling zich verveelt en de langzamere leerling het overzicht verliest. Het gaat erom dat je precies dát tempo vindt waarbij ze optimaal leren, zonder te verdwalen of stil te vallen.

Praktisch: Gebruik een inwerkplan waarin je de taken en verantwoordelijkheden van de eerste weken opsplitst in behapbare delen. Plan regelmatig evaluatiemomenten in om de voortgang te bespreken en bij te sturen waar nodig.

5. Evalueer

Ook al vind je misschien dat studenten niet moeten zeuren en gewoon moeten dealen met de leermeester die ze toegewezen krijgen, je wil natuurlijk niet dat ze afhaken omdat het contact stroef verloopt. Een mismatch tussen leerling en begeleider kan zomaar roet in het eten gooien. Let daar dus goed op. Het gaat niet om knuffeltherapie, maar je wilt wel dat de leerling zich genoeg op zijn gemak voelt om te leren en te groeien. Geen klik? Dan is het soms slimmer om een andere begeleider in te schakelen, voor iedereen’s bestwil.

Dit geldt trouwens ook de andere kant op. Begeleiding is een kwestie van tweerichtingsverkeer. Net zoals de leerling op een goede klik met de begeleider mag rekenen, mag de begeleider ook iets van de leerling verwachten. Het is geen eenzijdige deal. De leerling moet ook gemotiveerd zijn, initiatief tonen en bereid zijn om te leren. Dus als er iets hapert in de samenwerking, ligt dat niet altijd aan de begeleider. Soms is het ook nodig om de leerling een spiegel voor te houden en te laten zien dat er van beide kanten inzet nodig is om er een succes van te maken.

Concluderend:

Een goed doordachte onboarding is dé startmotor voor succes, zowel voor de leerling als voor jouw bedrijf. Het legt de fundering voor een samenwerking die niet alleen soepel verloopt, maar ook nog eens resultaten oplevert waar je u tegen zegt. Door goed voor te bereiden, een vaste begeleider te kiezen, een persoonlijk welkom te organiseren, de leerling stap voor stap in te werken en regelmatig te luisteren en evalueren, zorg je ervoor dat die leerling niet alleen snel op gang komt, maar ook zijn of haar volledige potentieel bereikt.

Met de juiste aandacht en aanpak maak je van elke leerling een waardevol lid van je team. Investeer in die eerste meters en de rest van de rit verloopt als een zonnetje. Succes begint bij een warm welkom en een sterke start, dus pak die handschoen op en optimaliseer je onboardingproces vandaag nog.

Heb je zin om aan de slag te gaan en jouw bedrijf nog aantrekkelijker te maken voor leerlingen? Wij staan klaar om je te helpen! 👊🚗

Benieuwd hoe jij je onboarding naar het volgende niveau tilt? Neem contact met ons op en we denken graag met je mee!