Maarten Brand, Expert praktijkleren bij CENSES

 

Hoe het voelt voor studenten wanneer ze door hun leerproces moeten scheuren zonder duidelijke route en zonder te weten wat er van hen verwacht wordt? Maarten Brand legt het uit door deze rit te vergelijken met die in een rallywagen. Een goede leerwerkplek voelt niet als Parijs-Dakar, het heeft een heldere route die iemand in zijn of haar eigen tempo kan ‘rijden’.

 

Stel je voor: je zit in een rallywagen die stuitert over smalle, bochtige, onverharde wegen. Je hebt een rolkooi om je heen en zo’n racegordel, want je weet dat je na elke bocht op de kop kunt eindigen in een ondiepe greppel. Het stof waait in je gezicht en de bijrijder schreeuwt de ene na de andere onverstaanbare aanwijzing naar je hoofd. Een soort actieheld-momentje, maar dan met veel meer risico en veel minder controle. Iedere bocht bewijst waarom je die helm op hebt en waarom je zenuwen op scherp staan. Klinkt dit als een leuke rit? Misschien een keer. Maar iedere dag? Nee toch? Zoiets sloopt je.

 

Adaptive cruise control

Wat iedereen eigenlijk wil (en vooral nodig heeft) is een stabiele, voorspelbare rit. Een rit waarin de snelheid en de versnelling misschien per persoon verschilt, maar de route duidelijk is. Niet door constant bevelen te schreeuwen of onverwachte wendingen voor de kiezen te krijgen, maar door rust en overzicht. Je zit achter het stuur, of misschien naast de bestuurder, in een BMW 7 of Mercedes S-Klasse. Adaptive cruise control aan. Je weet precies waar je naartoe gaat, en de begeleiding helpt je onderweg, zonder hectische verrassingen. Glad asfalt. Prima.

 

Iedereen zijn eigen tempo, maar wel dezelfde route

Niet iedereen heeft daarbij hetzelfde tempo. De één tuft lekker rustig met 80 km/u, terwijl de ander liever doortrekt naar de 120, stiekem 130 waar kan. En dat is prima. Dat is ook niet de uitdaging. Wat iedereen écht wil, is een voorspelbare route. Als je op de snelweg rijdt, wil je toch ook weten wanneer je van baan moet wisselen, welke afslag je moet nemen, en hoe ver het nog is tot je bestemming? Niemand zit te wachten op onduidelijke aanwijzingen of onverwachte afslagen die pas op het laatste moment opduiken. Het allerlaatste wat je wilt, is een bijrijder die als een bezetene in je oor schreeuwt dat je “nu” jouw rallywagen in een bocht van 90 graden moet driften om op koers te blijven.

 

Bij goede begeleiding, net als bij adaptive cruise control, gaat het erom dat je voorspelbaarheid biedt. Studenten willen niet constant verrast worden door plotselinge veranderingen of onduidelijke opdrachten. Ze willen weten waar ze aan toe zijn, hoe snel ze vooruit kunnen, en vooral: dat ze niet zomaar uit de bocht vliegen. Want wat is er vervelender dan vol gas gaan terwijl de weg die voor je ligt, niet duidelijk is?

 

Soms even afremmen

Natuurlijk, iedereen wil vooruit. En als je op gang bent, voelt het geweldig om wat gas bij te geven. Maar er is een moment waarop harder rijden niet meer het verschil maakt. Als je eenmaal lekker op 120 km/u zit, levert 140 rijden je niet veel extra op, behalve meer risico; voor jezelf en jouw medeweggebruikers. Dan is het tijd om even na te denken: moet ik echt nog harder, of kan ik beter op een stabiele snelheid blijven? Soms moeten studenten leren om ook even af te remmen, hun snelheid te temperen en rustiger aan te doen. We willen geen ongelukken, toch?

 

Bijsturen en helpen afremmen

Het is onze taak als begeleiders en coaches om te zorgen dat ze die voorspelbare rit kunnen maken. Dat betekent dat je samen een heldere bestemming afspreekt en samen bekijkt hoe snel iemand kan rijden en in welke versnelling. Het betekent ook dat je af en toe moet helpen bijsturen, soms zelfs op de rem moet trappen, zodat ze niet alleen zelf veilig blijven, maar ook hun ‘medeweggebruikers’ geen gevaar opleveren.

 

Conclusie: voorspelbaarheid geeft rust

Dus, wat willen we? Voorspelbaarheid! Wat willen we niet? Onverwachte wendingen en roekeloos rijden alsof we in een of andere rallywagen zitten. Iedereen mag zijn eigen tempo bepalen, maar binnen duidelijke en voorspelbare grenzen. Dat is waar het om draait: de student voelt zich zeker, weet wat de verwachtingen zijn en kan daardoor groeien zonder paniek of stress. Adaptive cruise control aan, stabiele rit, en vooral: rust in de tent. Zo bereiken we allemaal onze bestemming, ieder op zijn eigen tempo – maar wel op een voorspelbare, veilige manier. En zonder rolkooi.

 

Drie tips

1. Zorg voor voorspelbaarheid in afspraken en verwachtingen

Studenten willen weten waar ze aan toe zijn. Geef ze duidelijke afspraken en een vaste structuur, zodat ze zich kunnen concentreren op hun groei, zonder verrast te worden door onverwachte wendingen.

 

2. Laat iedereen zijn eigen tempo bepalen

Niet iedereen leert even snel. Geef ruimte voor verschillende snelheden, maar zorg ervoor dat de route voor iedereen helder blijft. Een stabiele, voorspelbare weg biedt juist ruimte voor persoonlijke ontwikkeling.

 

3. Help soms met afremmen

Studenten kunnen in hun enthousiasme te snel willen gaan, maar harder rijden is niet altijd beter. Leer ze wanneer het tijd is om af te remmen en op een veilige, stabiele snelheid te blijven; voor henzelf én voor jouw bedrijf.

 

Meer weten over de manier waarop wij studenten helpen en bedrijven (nog) aantrekkelijk(er) maken voor young practicals? Neem contact op met CENSES!