Maarten Brand, Expert praktijkleren bij CENSES

Net zoals moleculen in een chemische reactie, moeten onderwijs en industrie samenkomen, botsen en reageren om iets nieuws te creëren – in dit geval, om het talent van de toekomst in stelling te brengen. Want een student zonder goede begeleiding is als een chemische reactie zonder katalysator: je kunt de ingrediënten bij elkaar gooien, maar er gebeurt niets. In deze blog leg ik uit waarom een strakke samenwerking tussen onderwijs en industrie het verschil maakt. En, voor wie meteen zijn mouwen wil opstropen, deel ik 5 tips om die samenwerking soepel te laten verlopen. Let’s go!

 

Waarom is de samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven zo cruciaal? Vanuit een gedragspsychologisch perspectief is het antwoord simpel: context is alles. De omgeving waarin we leren en de ervaringen die we opdoen, vormen ons begrip van de wereld en onze plaats daarin. Door studenten al vroeg onder te dompelen in de realiteit van hun (toekomstige) vakgebied, veranderen we niet alleen hun kennis, maar ook hun perceptie van wat mogelijk is.

 

“Je gaat het pas zien als je het door hebt,” zei een groot filosoof ooit.

 

Net als bij elke chemische reactie, komen ook hier de nodige uitdagingen om de hoek kijken. Onderwijs en bedrijfsleven? Die spreken zo ongeveer verschillende talen, lopen op een ander tempo en hebben elk hun eigen cultuur. Het is alsof je olie en water wilt mixen – daar moet je wat harder voor werken. Waar iemand op school nog even twijfelt of genoegen neemt met een zesje, moet een professional sneller reageren dan je naar links swipet op Tinder. En een zes? Die gaat het in de praktijk niet redden.

En laten we eerlijk zijn: de markt verandert sneller dan je met een speed pedelec kunt bijhouden. Wat vandaag nog werkt, kan morgen alweer hopeloos achterhaald zijn. Dat betekent dat we op onderwijsgebied óók moeten schakelen.

Er is een emulgator nodig. Je weet wel, zo’n stofje dat ervoor zorgt dat olie en water wél samenkomen.

Bij CENSES zijn we helemaal thuis in emulgatoren. Met verschillende programma’s zorgen we ervoor dat onderwijs en bedrijfsleven elkaar vinden:

1. Project Based Learning-modules

PBL-modules zijn emulgatoren in een chemisch mengsel; ze helpen de verschillende elementen te mengen, te harmoniseren. Door studenten te laten werken aan echte projecten, met actuele technologie en kennis, overbruggen we de kloof tussen theorie en praktijk. Voor docenten een gouden kans om hun lesmateriaal fris en fruitig te houden; voor bedrijven dé kans om studenten te laten kennismaken met actuele ontwikkelingen in het vakgebied en (ook niet onprettig) met hun bedrijf. Een prachtig voorbeeld van een succesvolle PBL is onze samenwerking met Stromer, met de ultramoderne fietsen als fysieke uiting van de brug tussen onderwijs en industrie. Door studenten te laten werken met technologie die ze zullen tegenkomen in hun toekomstige carrières, doen we meer dan alleen het overbrengen van vaardigheden. We geven ze een voorproefje van de toekomst, een glimp van wat ze kunnen bereiken.

 

2. Bedrijfsbezoeken voor docenten

Maar die verbinding met het bedrijfsleven is niet alleen goed voor de studenten. Het is ook een kans voor docenten om zich onder te dompelen in de wereld van de industrie, om up-to-date te blijven met de nieuwste ontwikkelingen. Bedrijfsbezoeken voor de docent, zoals CENSES organiseert, zijn hier cruciaal. We noemen dat Train the Teacher-trainingen. Als een soort turbo in een lesauto geven deze trainingen een flinke boost aan hoe snel en goed kennis wordt doorgegeven. Ze zijn als katalysatoren in een chemische reactie – ze versnellen het proces van kennisoverdracht, van wederzijds begrip.

 

3. Investering vanuit de industrie

En laten we de rol van de industrie zélf niet vergeten. Zonder de inzet van het bedrijfsleven wordt het niks. Investeren in jong talent is geen liefdadigheid, het is pure noodzaak. Voor de toekomst van de eigen sector, voor een glanzend imago als topwerkgever en als de logische danspartner van het beroepsonderwijs. Als bedrijven niet meedoen, missen ze de boot. En in deze race wil je echt niet als laatste over de finish komen. Daarom is het ook zo fantastisch dat bedrijven hun materialen ter beschikking stellen, de deuren openen en zelfs meebetalen aan onderwijsprogramma’s; in de klas en op de werkvloer.

 

4. Training Meesterlijk Begeleiden

En dan is er nog een cruciale factor in deze mix: de begeleiders. Want eerlijk is eerlijk, alleen omdat je een expert bent in je vak, wil dat nog niet zeggen dat je automatisch ook een goede begeleider bent. Begeleiden is een vak apart. Misschien ken jij ook wel zo’n ouwe rot, zo’n type dat z’n vak door en door verstaat, maar geen moersleutel begrijpt van die jonge gasten op de werkvloer. Ze bedoelen het goed, maar als het aankomt op kennis overdragen of geduld te hebben met iemand die de basics nog moet leren, gaat het mis.

En daar komt het echte werk om de hoek kijken: begeleiden is niet alleen je kennis dumpen, het is ook luisteren, aanvoelen en mensen op de juiste manier motiveren. Dat vraagt om andere skills, die net zo veel aandacht en cultivatie vereisen als technische expertise. De training Meesterlijk Begeleiden is als een reactievat voor menselijke ontwikkeling; het brengt de werkvloer samen met concrete begeleidingstips en transformeert ervaren professionals in inspirerende mentoren.

 

5. Opleiden op de werkvloer

Het opleiden van begeleiders wordt nog essentiëler als we beseffen dat een groot deel van een beroepsopleiding in de praktijk plaatsvindt, op de werkvloer. In sommige gevallen, zoals ons project met mbo Aventus genaamd InCompanyLogistics, vindt zelfs het theoretisch onderwijs plaats op de werkvloer. Bij InCompanyLogistics hoeven studenten niet meer naar school voor theorielessen, omdat alle lessen plaatsvinden bij de deelnemende bedrijven. Toegankelijk, relevant en zonder dat eeuwige heen-en-weergereis. Zo worden studenten niet alleen klaargestoomd voor de arbeidsmarkt, ze staan er eigenlijk al middenin.

 

Ok. Beroepsonderwijs is niet alleen een kwestie van leren hoe je een schroef aandraait, een stofje in een buisje stopt, een band vervangt of een code klopt. Wat we nodig hebben, is een brug. Niet zomaar een brug van beton, of een brug in de autowerkplaats maar eentje die de kloof tussen school en werkplek dicht. Bij CENSES willen we die psychologische afstand tussen onderwijs en industrie kleiner maken, zodat de sprong van het klaslokaal naar de werkvloer voelt als een klein stapje in plaats van een reuzensprong. Zo naadloos, dat je bijna vergeet dat je ooit student was.

 

En ja, die inspanningen betalen zich uit. Dat denken wij niet alleen, we zien het dagelijks in onze projecten. Door de koppen bij elkaar te steken, door kennis en bronnen te delen, smeden we niet alleen een sterkere beroepsbevolking, maar ook een hechtere gemeenschap binnen het beroepsonderwijs. We leggen niet alleen verbindingen tussen sectoren, maar ook tussen mensen. Dat is ook precies wat onze nieuwe onderwijsminister Eppo Bruins op de agenda heeft staan: in 2025 wil hij (als alles meezit) een pact vormen met studenten, werknemers, werkgevers en scholen. Een soort Avengers van het beroepsonderwijs, waar iedereen samenkomt om de tekorten in cruciale sectoren aan te pakken. Samen sterker, samen slimmer, klaar om het tij te keren waar dat nodig is.

 

Bij CENSES snappen we maar al te goed hoe ingewikkeld én noodzakelijk het is om onderwijs en industrie samen te laten spelen. Met onze bak aan ervaring en een netwerk dat zowel in de schoolgangen als op de bedrijfsvloeren loopt, zijn we de uitgelezen partij om die bruggen te slaan. Wil je weten wat dat voor jou kan betekenen? Neem contact met ons op!